Giới thiệu cây khổ qua
Đặc điểm của cây khổ qua
Cây khổ qua (tên khoa học là Momordica charantia) là một loại cây leo thuộc họ Bầu bí (Cucurbitaceae). Cây khổ qua có những đặc điểm sau đây:
- Hình dạng: Cây khổ qua có thân leo dài, thường leo lan trên các cấu trúc hỗ trợ như giàn treo, rào hoặc hàng rào. Cành cây dẻo, có thể dài hàng mét.
- Lá: Lá khổ qua có hình trái xoan hoặc hình trái tim, có gai nhọn ở cạnh và lông mềm. Mặt trên của lá có màu xanh đậm, mặt dưới có màu xanh nhạt.
- Hoa: Cây khổ qua có hoa đơn tính, tức là mỗi cây chỉ có hoa đực hoặc hoa cái. Hoa cái có cánh hoa màu vàng, còn hoa đực có cánh hoa màu trắng. Hoa thường nở vào mùa hè.
- Quả: Quả khổ qua có hình dạng dẹp, dài và chứa nhiều gai nhỏ. Khi chín, quả có màu xanh nhạt đến màu cam đậm. Khi chín hoàn toàn, quả khổ qua có màu cam và mọng nước. Quả khổ qua có vị đắng đặc trưng.
- Hương vị: Khổ qua có một vị đắng mạnh, đặc trưng mà không phải ai cũng thích. Tuy nhiên, nó được sử dụng trong nhiều món ăn và đồ uống truyền thống nhờ vào giá trị dinh dưỡng và tác dụng y tế của nó.
Cây khổ qua được trồng rộng rãi ở nhiều vùng trên thế giới và được sử dụng trong nhiều mục đích khác nhau, từ thực phẩm, y dược đến làm đẹp.
Quả khổ qua có thành phần gì?
- Vitamin: Quả khổ qua là nguồn giàu vitamin C, A và vitamin nhóm B như vitamin B1, B2, và B3. Vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch, A có tác dụng bảo vệ mắt và làm tăng cường sức khỏe da, còn vitamin nhóm B hỗ trợ chức năng thần kinh và chuyển hóa năng lượng.
- Khoáng chất: Quả khổ qua cung cấp nhiều khoáng chất như kali, magiê, canxi, sắt và kẽm. Những khoáng chất này có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng điện giải, hỗ trợ chức năng cơ và thần kinh, và hỗ trợ quá trình tạo máu.
- Chất xơ: Quả khổ qua là một nguồn tốt chất xơ, gồm chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan. Chất xơ giúp tăng cường chức năng tiêu hóa, duy trì độ bão hòa của đường huyết và hỗ trợ quá trình giảm cân.
- Flavonoid: Quả khổ qua chứa các flavonoid như quercetin, catechin và luteolin. Những chất này có hoạt tính chống oxi hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tác động của gốc tự do và có tiềm năng chống viêm.
- Peptide momordin: Đây là một chất chiết xuất từ quả khổ qua có khả năng giảm đường huyết và điều chỉnh insulin. Peptide momordin có tác dụng ức chế enzym alpha-glucosidase, làm chậm quá trình phân giải tinh bột thành đường trong dạ dày và ruột non.
Ngoài ra, quả khổ qua còn chứa nước, protein, chất béo và các hợp chất sinh học khác như momordicin và momordicoside.
Đối tượng nên dùng sinh tố khổ qua
Sinh tố khổ qua có thể được khuyến nghị cho nhiều đối tượng khác nhau nhờ các lợi ích sức khỏe mà nó mang lại. Dưới đây là một số đối tượng nên xem xét sử dụng sinh tố khổ qua:
- Người có vấn đề tiêu hóa: Khổ qua có tính chất kích thích tiêu hóa, giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng. Do đó, sinh tố khổ qua có thể hỗ trợ người bị táo bón, khó tiêu, ợ nóng hay chứng rối loạn tiêu hóa khác.
- Người muốn giảm cân: Sinh tố khổ qua có chất xơ cao, giúp tạo cảm giác no lâu hơn và kiểm soát cảm giác đói. Đồng thời, nó cũng giúp cân bằng đường huyết và hỗ trợ quá trình giảm cân.
- Người có vấn đề đường huyết: Khổ qua có khả năng giúp kiểm soát đường huyết, làm chậm quá trình phân giải tinh bột thành đường. Điều này có lợi cho người bị tiểu đường hoặc có mức đường huyết không ổn định.
- Người muốn tăng cường sức đề kháng: Sinh tố khổ qua chứa nhiều vitamin C và các chất chống oxi hóa, giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ cơ thể khỏi tác động của gốc tự do.
- Người muốn chăm sóc da: Khổ qua chứa nhiều chất chống vi khuẩn và kháng viêm, có thể hỗ trợ trong việc làm sạch da, làm mờ vết thâm, mụn và ngăn ngừa vi khuẩn gây viêm nhiễm.
Những ai không nên uống nước ép khổ qua
Mặc dù nước ép khổ qua có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cũng có một số người không nên uống nước ép này. Dưới đây là một số trường hợp cần cân nhắc:
- Người có vấn đề về tiểu đường: Nước ép khổ qua có chứa một lượng đường tự nhiên, do đó, người bị tiểu đường nên kiểm soát lượng nước ép khổ qua uống để tránh tăng đường huyết.
- Người bị dị ứng: Một số người có thể có phản ứng dị ứng với khổ qua, gây ra các triệu chứng như ngứa, phát ban hoặc sưng. Nếu bạn có tiền sử dị ứng với khổ qua, hãy tránh uống nước ép này.
- Người mắc bệnh thận: Do khả năng loại bỏ kali của khổ qua, nước ép khổ qua có thể ảnh hưởng đến cân bằng kali trong cơ thể. Điều này có thể gây vấn đề đối với những người mắc bệnh thận hoặc đang điều trị bệnh thận.
- Phụ nữ mang thai: Việc uống nước ép khổ qua khi mang thai cần được thận trọng và theo sự chỉ định của bác sĩ. Khổ qua có thể gây ảnh hưởng đến cơ tử cung và có thể gây co bóp tử cung, do đó, cần thảo luận với bác sĩ để biết thêm chi tiết.
- Người dùng thuốc: Nếu bạn đang sử dụng thuốc hoặc điều trị bệnh cụ thể, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi uống nước ép khổ qua. Có một số thuốc có thể tương tác với thành phần của khổ qua và gây ảnh hưởng không mong muốn.
Nước ép khổ qua có tác dụng gì?
1. Nguồn cung cấp một số dưỡng chất quan trọng
Theo nguồn USDA, khổ qua là một nguồn thực phẩm tuyệt vời, chứa một số chất dinh dưỡng quan trọng. Một cốc nước ép khổ qua thô khoảng 94 gram cung cấp:
- Lượng calo: 20
- Carb: 4 gram
- Chất xơ: 2 gram
- Vitamin C: 93% lượng tham chiếu hàng ngày (RDI)
- Vitamin A: 44% RDI
- Folate: 17% RDI
- Kali: 8% RDI
- Kẽm: 5% RDI
- Sắt: 4% RDI
Có thể thấy, mướp đắng đặc biệt giàu vitamin C – một vi chất dinh dưỡng quan trọng tham gia vào quá trình ngăn ngừa bệnh tật, hình thành xương và chữa lành vết thương. Bên cạnh đó, vitamin A – một loại vitamin tan trong chất béo giúp thúc đẩy sức khỏe làn da và thị lực thích hợp cũng có hàm lượng nhất định.
Khổ qua cung cấp folate, chất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển, cũng như một lượng nhỏ kali, kẽm và sắt. Trong khổ qua còn có catechin, axit gallic, epicatechin và axit chlorogenic – những hợp chất chống oxy hóa mạnh có thể giúp bảo vệ tế bào của bạn khỏi bị hư hại.
Thêm vào đó, khổ qua chứa ít calo nhưng lại giàu chất xơ – đáp ứng khoảng 8% nhu cầu chất xơ hàng ngày của bạn trong khẩu phần một cốc nước ép.
2. Có thể giúp giảm lượng đường trong máu
(Nguồn: Lovepik)
Nhờ có dược tính mạnh, khổ qua từ lâu đã được nhiều người sử dụng để hỗ trợ điều trị tiểu đường.
Một nghiên cứu kéo dài 3 tháng ở 24 người lớn mắc bệnh tiểu đường cho thấy rằng dùng 2.000 mg mướp đắng mỗi ngày làm giảm lượng đường trong máu và hemoglobin A1c.
Khổ qua được cho là cải thiện cách thức sử dụng đường trong các mô và thúc đẩy quá trình tiết insulin – hormone chịu trách nhiệm điều chỉnh lượng đường trong máu.
Tuy nhiên, nghiên cứu trên người còn hạn chế và cần có nhiều nghiên cứu khác chất lượng cao hơn để hiểu mướp đắng có thể ảnh hưởng như thế nào đến lượng đường trong máu của mọi người nói chung.
3. Có thể có đặc tính chống ung thư
Nghiên cứu cho thấy khổ qua có chứa một số hợp chất có đặc tính chống ung thư. Chiết xuất từ loại quả này có hiệu quả trong việc tiêu diệt các tế bào ung thư dạ dày, ruột kết, phổi và vòm họng – khu vực nằm sau mũi ở phía sau cổ họng của bạn.
Một nghiên cứu khác cũng có những phát hiện tương tự, cho biết chiết xuất mướp đắng có thể ngăn chặn sự phát triển và lây lan của các tế bào ung thư vú đồng thời thúc đẩy quá trình chết của tế bào ung thư.
>> Tham khảo tác dụng của sinh tố ớt chuông
4. Có thể làm giảm mức cholesterol
Mức độ cholesterol cao có thể gây ra mảng bám chất béo tích tụ trong động mạch của bạn, buộc tim của bạn phải làm việc nhiều hơn để bơm máu và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim.
Theo các nhà nghiên cứu, một chế độ ăn nhiều cholesterol nếu sử dụng chiết xuất khổ qua có thể làm giảm đáng kể mức cholesterol toàn phần, cholesterol LDL “xấu” và chất béo trung tính.
5. Có thể hỗ trợ giảm cân
Khổ qua là cái tên nên được cho vào chế độ ăn kiêng giảm cân, vì có hàm lượng calo thấp nhưng giàu chất xơ. Chất xơ đi qua đường tiêu hóa của bạn rất chậm, giúp bạn no lâu hơn và giảm cảm giác đói và thèm ăn.
Do đó, hoán đổi các thành phần có hàm lượng calo cao hơn với mướp đắng có thể giúp tăng lượng chất xơ và cắt giảm lượng calo để thúc đẩy quá trình giảm cân.
Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng mướp đắng có thể có tác dụng hữu ích trong việc đốt cháy chất béo và giảm cân. Những người tham gia nghiên cứu đã giảm trung bình 1,3 cm vòng eo sau bảy tuần sử dụng khổ qua và chiết xuất của nó.
Cách làm sinh tố khổ qua tốt cho sức khoẻ
1. Sinh tố khổ qua giảm cân
Chế biến: 15 phút — Độ khó: Dễ — Khẩu phần: 2 người
(Nguồn: Recipe marker)
Nguyên liệu:
– 2 – 3 quả khổ qua
– 1 quả chanh
– 1 thìa cafe muối hồng
Cách làm nước ép khổ qua giảm cân:
– Cách chọn nguyên liệu: Nên chọn những quả khổ qua còn tươi, vỏ dày một chút sẽ đỡ đắng hơn.
– Sơ chế: Để chuẩn bị, hãy bắt đầu bằng cách rửa khổ qua, để ráo nước và cắt theo chiều dọc. Sau đó dùng dụng cụ để nạo bỏ hạt ở giữa và cắt quả thành từng lát.
– Ép / Xay: Bạn cho khổ qua vừa sơ chế vào máy ép, hoặc xay sinh tố cùng ít nước để lọc bỏ bã. Sau cùng, bạn hòa cùng nước cốt chanh và muối hồng.
– Thành phẩm / Lợi ích: Ly nước ép khổ qua màu xanh trong, mùi ngai ngái và vị có thể sẽ hơi khó uống, nhưng rất có lợi cho quá trình tiêu mỡ. “Thuốc đắng giã tật – Quả đắng giảm cân”, bạn cùng trải nghiệm thử xem nhé!
>> Xem thêm cách làm sinh tố mít
2. Sinh tố khổ qua trị mụn
Chế biến: 15 phút — Độ khó: Dễ — Khẩu phần: 2 người
(Nguồn: Pinterest)
Nguyên liệu:
– 2 – 3 quả khổ qua
– 1 quả chanh
Cách làm nước ép khổ qua trị mụn:
– Cách chọn nguyên liệu: Bạn nên chọn quả to, gai nở thì quả sẽ giòn, ít bị đắng.
– Sơ chế: Mướp đắng rửa thật sạch, loại bỏ hoàn toàn hạt và cắt vừa ép. Chanh vắt lấy nước cốt.
– Ép / Xay: Cho mướp đắng vào máy ép trái cây hoặc máy xay sinh tố. Lọc nước ép và bỏ bã mướp đắng. Vắt chanh vào nước ép mướp đắng, sau đó đổ thêm một lượng nước lọc vừa đủ.
– Thành phẩm / Lợi ích: Nước ép khổ qua nguyên chất có tác dụng tuyệt vời trong việc trị mụn. Khi thêm chanh, vị của nó cũng sẽ dễ uống hơn một chút so với bình thường. Vì vậy, bạn hãy thử dùng nước ép mướp đắng để có làn da như ý nhé.
3. Nước ép khổ qua trị bệnh
Chế biến: 15 phút — Độ khó: Dễ — Khẩu phần: 2 người
(Nguồn: Wiki)
Nguyên liệu:
– 2 – 3 quả khổ qua
– 1 quả chanh
– 1 thìa cafe bột nghệ
– 1 thìa cafe muối
Cách làm nước ép khổ qua tiểu đường:
– Cách chọn nguyên liệu: Khổ qua chọn quả vừa, xanh tươi và không nên chín quá.
– Sơ chế: Khổ qua thường trồng trên giàn leo nên vệ sinh khá đơn giản. Tuy vẻ ngoài gồ ghề, loại quả này không có nhiều đất cát trong kẽ. Bạn chỉ cần rửa sạch, để khô rồi bỏ hạt, thái lát là dùng được.
– Ép / Xay: Bạn cho nguyên liệu khổ qua vào máy ép thành nước. Đối với dùng máy xay để làm thì cần cho thêm nước, lọc bỏ bã. Sau khi có sản phẩm nước ép, bạn hòa tan cùng nước cốt chanh, muối và bột nghệ.
– Thành phẩm / Lợi ích: Bạn nên sử dụng nước ép khổ qua vào mỗi buổi sáng sớm lúc dạ dày rỗng để đạt hiệu quả tốt nhất trong việc điều trị bệnh tiểu đường.